Delegowanie pracownika transgranicznego

Delegowanie pracowników transgranicznych

Osoby mieszkające blisko granicy często znajdują zatrudnienie w sąsiednim kraju. Powody podjęcia pracy za polską granicą zazwyczaj są podobne — wyższe wynagrodzenie, lepsze warunki pracy, atrakcyjne benefity czy możliwości rozwoju. Osoby mieszkające w jednym kraju i dojeżdżające do zakładu pracy ulokowanego w kraju sąsiednim nazywane są pracownikami transgranicznymi. Przedstawmy zatem charakterystykę tego zjawiska.

Pracownik transgraniczny – kim jest?

Na początek należy wskazać, kto to jest pracownik transgraniczny i zastanowić się, czy istnieje jedna definicja pracownika transgranicznego. Najprościej rzecz ujmując, jest to osoba, która mieszka w jednym kraju, ale pracuje w innym. Zazwyczaj są to pracownicy, którzy mieszkają blisko granicy i przynajmniej raz w tygodniu przekraczają granicę państwa, aby dojechać do swojego zakładu pracy.

Mówiąc inaczej — mają status pracownika w jednym kraju, ale ich centrum interesów życiowych znajduje się w innym. Za centrum interesów życiowych uznaje się wszelkiego rodzaju powiązania osobiste. Do tej kategorii zaliczają się więzi rodzinne i towarzyskie oraz prowadzenie aktywności politycznej, społecznej, kulturalnej lub sportowej.

Przykładowo jeśli rodzina — współmałżonek lub dzieci — pracownika transgranicznego mieszka w Polsce, to jego centrum interesów życiowych znajduje się w Polsce. Kluczowe jest miejsce zamieszkania, aczkolwiek w sytuacjach spornych pod uwagę mogą być brane również inne wspomniane kwestie.

Jeśli chodzi o pojęcia, nie istnieje żadna różnica między pracownikiem transgranicznym a przygranicznym. Zarówno w przepisach unijnych, jak i wszelkiej dokumentacji nazwy te są stosowane zamiennie. Nie jest określone, do ilu km pracownik transgraniczny dojeżdża do pracy.

Przepisy prawa obowiązujące pracowników trans granicznych

Pracownika transgranicznego obowiązują zarówno przepisy kraju zamieszkania, jak i kraju zatrudnienia. Również w przypadku emerytur zastosowanie mają przepisy każdego państwa, w jakim pracownik był ubezpieczony. Możliwe będzie więc otrzymywanie dwóch emerytur. Przy ustaleniu wypłaty emerytury ważną rolę odgrywa spełnienie wszelkich niezbędnych warunków np. osiągnięcia wieku emerytalnego. Istotne jest, że pracownik musiał pracować dla zagranicznego pracodawcy co najmniej rok.

Niemałe znaczenie mają obowiązki podatkowe. Zazwyczaj pracownikowi transgranicznemu przyznaje się rezydenturę podatkową w kraju, w którym pracuje. Wynika to z międzynarodowych przepisów zapobiegających podwójnemu opodatkowaniu. Każdorazowo należy jednak zapoznać się z przepisami szczegółowymi, aby uniknąć niechcianych problemów.

Dualizm prawny pracowników transgranicznych – przepisy, którego kraju są nadrzędne?

Jak wspomniano wyżej, pracownicy transgraniczni są objęci prawem obydwu krajów. Przykładowo pracownika transgranicznego w Niemczech obowiązuje zarówno polskie, jak i niemieckie ustawodawstwo.

Sprawy związane z prawem pracy, podatkiem dochodowym oraz ubezpieczeniem i zabezpieczeniem socjalnym podlegają prawu państwa, w którym pracownik jest zatrudniony.

Pozostałe podatki pracownika transgranicznego (np. od nieruchomości) oraz kwestie związane z codziennym funkcjonowaniem pozostają po stronie kraju zamieszkania.

Ubezpieczenie pracownika transgranicznego

Jak funkcjonuje sprawa ubezpieczenia pracownika transgranicznego w Czechach, Niemczech lub innym kraju przygranicznym? Jak wspomniano wyżej, kwestie związane z prawem pracy oraz ubezpieczeniem — w tym składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne — podlegają prawu państwa, w jakim dana osoba jest zatrudniona.

Ubezpieczony może korzystać z opieki zdrowotnej zarówno w kraju zatrudnienia, jak i kraju zamieszkania. Ma też prawo uzyskania świadczeń dla bliskich w sytuacji, kiedy nie posiadają oni innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego. Aby pobierać świadczenia w kraju zamieszkania, należy wiedzieć jakie dokumenty pracownik transgraniczny powinien przedstawić w NFZ w Polsce. Przede wszystkim będzie to formularz S1 wystawiony przez zagranicznego zakładu ubezpieczeń społecznych.

Zagrożenia, jakie niesie ze sobą status pracownika transgranicznego

Czy status pracownika transgranicznego może stwarzać jakieś problemy? Okazuje się, że osoby mieszkające blisko granicy, które podjęły pracę w sąsiednim kraju np. Niemczech, Czechach lub Słowacji, nie powinny się obawiać.

Dzięki ustawodawstwu europejskiemu przysługuje im szereg korzyści. Niemniej jednak należy pamiętać o spełnieniu niezbędnych warunków oraz dopełnieniu wszelkich formalności natury prawnej. Ważne jest m.in. prawidłowe ubezpieczenie pracownika oraz członków jego rodziny.

Wątpliwości może budzić sytuacja, kiedy pracownik transgraniczny traci pracę stanowiącą dla niego jedyne źródło dochodu. W tym przypadku istnieje możliwość wyboru kraju, w którym zarejestruje się on w urzędzie pracy. Niemniej jednak zasiłek dla bezrobotnych może uzyskać tylko w kraju, w którym mieszka, czyli w Polsce. Za granicą natomiast zyska możliwość zarejestrowania się w konkretnej instytucji ds. zatrudnienia oraz niezbędną pomoc w znalezieniu nowej pracy.