Czy Polska nadal potrzebuje pracowników zagranicznych? Prognozy na 2025 rok

Polski rynek pracy w 2025 roku stanie przed wieloma wyzwaniami. Z jednej strony pracodawcy borykają się z niedoborem siły roboczej w kluczowych sektorach gospodarki, a z drugiej – rząd wprowadza bardziej restrykcyjną politykę migracyjną. Czy to oznacza, że Polska może poradzić sobie bez napływu cudzoziemców? A może to właśnie zagraniczni pracownicy stanowią fundament dla rozwoju gospodarki? Przyjrzyjmy się dostępnym danym, raportom i prognozom, aby znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Aktualna sytuacja na rynku pracy – fakty i liczby

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), na początku 2024 roku w Polsce pracowało legalnie niemal milion cudzoziemców, co stanowiło 6,5% ogółu zatrudnionych. To znaczący wzrost w porównaniu do wcześniejszych lat, co pokazuje, że gospodarka w dużej mierze opiera się na pracownikach spoza kraju. Największą grupę stanowili Ukraińcy, którzy stanowili około 67% wszystkich zatrudnionych obcokrajowców.

Zatrudnienie cudzoziemców nie jest ograniczone jedynie do niskowykwalifikowanych stanowisk. Dane wskazują, że w Polsce rośnie liczba obcokrajowców zatrudnionych w sektorze IT, przemyśle oraz usługach. Pomimo tego, że większość migrantów nadal wykonuje prace fizyczne, takie jak praca w budownictwie, produkcji czy logistyce, coraz więcej firm zatrudnia specjalistów z zagranicy. Powodem jest rosnące zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę w dynamicznie rozwijających się branżach.

Prognozy na 2025 rok – które sektory potrzebują rąk do pracy?

Zgodnie z raportem Ministerstwa Edukacji i Nauki na 2025 rok, w Polsce szczególnie brakować będzie pracowników w 35 zawodach kluczowych dla gospodarki. Wśród nich znajdują się specjaliści z zakresu automatyki, elektrotechniki, inżynierii mechanicznej, mechatroniki oraz opieki zdrowotnej. Szczególnie dramatyczne braki prognozowane są w budownictwie, gdzie rosnące inwestycje infrastrukturalne wymagają stałego dopływu pracowników.

Raport Hays Poland na 2025 rok wskazuje, że aż 86% firm planuje rekrutacje, jednak ponad połowa przedsiębiorców spodziewa się trudności w znalezieniu odpowiednich kandydatów. Główne powody to:

• Brak wykwalifikowanych pracowników – z roku na rok maleje liczba absolwentów szkół technicznych i zawodowych. Coraz mniej osób decyduje się na naukę w kierunkach, które są najbardziej potrzebne na rynku pracy.
• Starzejące się społeczeństwo – Polska znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem szybkości starzenia się populacji. W 2025 roku liczba osób w wieku produkcyjnym będzie mniejsza niż jeszcze dekadę wcześniej, co oznacza, że firmy będą miały trudności w znalezieniu rąk do pracy.
• Ograniczenia migracyjne – rząd planuje wprowadzenie nowych regulacji dotyczących migracji, które mogą ograniczyć dostępność cudzoziemców na polskim rynku pracy.

Biurokracja a zatrudnianie cudzoziemców – problem dla przedsiębiorców

Pomimo rosnącego zapotrzebowania na zagraniczną siłę roboczą, wielu przedsiębiorców napotyka poważne przeszkody administracyjne. Proces legalizacji pobytu i pracy w Polsce nadal jest skomplikowany i czasochłonny. Jak wynika z badań Fundacji EWL, 58% firm uważa, że formalności związane z uzyskaniem zezwoleń na pobyt i pracę są zbyt skomplikowane i czasochłonne.

Wśród głównych problemów wymienia się:

• Długi czas oczekiwania na wydanie zezwoleń (średnio 6-9 miesięcy w zależności od województwa),
• Niejednolite procedury administracyjne – różne urzędy stosują inne podejście do wydawania pozwoleń,
• Ograniczenia wizowe dla obywateli niektórych krajów, które mogą utrudniać rekrutację pracowników spoza UE.

Przedsiębiorcy apelują o uproszczenie przepisów i skrócenie czasu oczekiwania na decyzje administracyjne, aby zapewnić firmom elastyczność w zatrudnianiu pracowników.

Nowa strategia migracyjna – zmiany, które mogą wpłynąć na rynek pracy

W październiku 2024 roku rząd ogłosił nową strategię migracyjną na lata 2025–2030. Jej głównym celem jest ograniczenie napływu cudzoziemców i selekcja jakościowa w procesie zatrudniania. Oznacza to, że władze będą faworyzować wyłącznie wysoko wykwalifikowanych specjalistów, a migracja pracowników sezonowych i niewykwalifikowanych może zostać znacznie ograniczona.

Strategia zakłada:

• Automatyzację procesu wizowego – co może ułatwić rekrutację w branżach, gdzie pracownicy są szczególnie potrzebni,
• Zaostrzenie zasad nabywania obywatelstwa – co może wpłynąć na zmniejszenie liczby cudzoziemców osiedlających się na stałe w Polsce,
• Priorytet dla zawodów deficytowych – co oznacza, że tylko określone grupy zawodowe będą miały ułatwiony dostęp do polskiego rynku pracy.

Zmiany te mogą doprowadzić do jeszcze większych trudności w pozyskaniu pracowników w branżach wymagających dużej liczby pracowników fizycznych.

Wpływ sytuacji geopolitycznej – co stanie się z pracownikami z Ukrainy?

Obecnie największą grupę pracujących cudzoziemców w Polsce stanowią Ukraińcy. Według danych z września 2024 roku, w Polsce przebywało około 2,3 miliona ukraińskich uchodźców. Jednak w miarę stabilizowania się sytuacji na Ukrainie można spodziewać się ich stopniowego powrotu do ojczyzny.

W takim przypadku Polska może stanąć przed jeszcze większymi brakami kadrowymi, zwłaszcza w sektorach takich jak transport, budownictwo, przemysł i usługi. Firmy będą musiały szukać pracowników w innych krajach, takich jak Gruzja, Nepal czy Filipiny, co może wiązać się z dodatkowymi wyzwaniami administracyjnymi i logistycznymi.

Analizując dostępne dane i prognozy, odpowiedź jest jednoznaczna: TAK. Polska nadal potrzebuje pracowników zagranicznych, aby utrzymać stabilność i rozwój gospodarczy.

Niedobory kadrowe w kluczowych sektorach, starzejące się społeczeństwo i rosnące zapotrzebowanie na wykwalifikowanych specjalistów sprawiają, że pracownicy spoza Polski będą niezbędni. Jednak aby skutecznie przyciągać i zatrzymywać talenty spoza kraju, rząd powinien uprościć procedury zatrudniania i stworzyć bardziej przyjazne środowisko dla cudzoziemców.