Wybory prezydenckie w Polsce a polityka migracyjna – czego mogą spodziewać się pracodawcy?

Wybory prezydenckie w Polsce, które odbędą się 18 maja 2025 roku, mogą znacząco wpłynąć na przyszłość polityki migracyjnej i rynek pracy. W wyborach startuje 21 kandydatów, w tym Sławomir Mentzen, Rafał Trzaskowski, Grzegorz Braun, Szymon Hołownia, Adrian Zandberg, Magdalena Biejat i Karol Nawrocki. Każdy z nich prezentuje różne podejście do kwestii migracyjnych, co może mieć istotne konsekwencje dla polskich pracodawców. Jakie zmiany mogą ich czekać?

Migracja a polski rynek pracy – dlaczego to tak ważny temat?

Według badań Głównego Urzędu Statystycznego oraz raportów OECD, cudzoziemcy stanowią kluczowy segment rynku pracy w Polsce. Sektory takie jak produkcja, budownictwo, logistyka i rolnictwo w dużym stopniu polegają na sile roboczej z Ukrainy, Białorusi, Gruzji oraz krajów azjatyckich i afrykańskich. Wprowadzenie restrykcji lub ułatwień w polityce migracyjnej może mieć ogromny wpływ na gospodarkę, zarówno w kontekście dostępności pracowników, jak i kosztów zatrudnienia.

Dane z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że bez udziału pracowników z zagranicy niektóre sektory gospodarki mogłyby odczuć nawet 20-30% spadek wydajności. Czy Polska może sobie pozwolić na takie ryzyko?

Polityka migracyjna w programach kandydatów

Polityka migracyjna stała się jednym z głównych tematów kampanii wyborczej. Możemy wyróżnić trzy główne kierunki proponowane przez kandydatów:

1. Zaostrzenie polityki migracyjnej – niektórzy kandydaci postulują ograniczenie napływu pracowników spoza Unii Europejskiej, zaostrzenie kontroli wizowej i zmniejszenie liczby zezwoleń na pracę. Może to skutkować niedoborem pracowników i wzrostem kosztów zatrudnienia.
2. Utrzymanie status quo – część kandydatów chce pozostawić obecne regulacje bez zmian, argumentując, że system dobrze spełnia potrzeby rynku pracy.
3. Liberalizacja dostępu do rynku pracy – inni proponują uproszczenie procedur zatrudniania cudzoziemców i stworzenie nowych programów zachęcających ich do osiedlania się w Polsce, co mogłoby zwiększyć konkurencyjność gospodarki.

Niektóre propozycje budzą kontrowersje. Przykładowo, zwolennicy zaostrzenia przepisów wskazują na konieczność ochrony rynku pracy dla obywateli Polski, podczas gdy przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem utraty wykwalifikowanej siły roboczej.

Konsekwencje wyborów dla pracodawców

W zależności od wyniku wyborów, pracodawcy mogą spodziewać się różnych skutków:

Zaostrzenie przepisów

Wprowadzenie bardziej restrykcyjnych regulacji dotyczących zatrudniania cudzoziemców może doprowadzić do wydłużenia procedur administracyjnych związanych z uzyskiwaniem pozwoleń na pracę. Pracodawcy będą musieli liczyć się z:

• większymi wymaganiami formalnymi,
• dłuższym czasem oczekiwania na legalizację zatrudnienia,
• wzrostem kosztów administracyjnych i koniecznością korzystania z doradztwa prawnego,
• większym ryzykiem niedoborów kadrowych, co może wpłynąć na efektywność operacyjną firm, zwłaszcza w sektorach wymagających dużej liczby pracowników fizycznych.

Brak zmian

Jeżeli nowy prezydent zdecyduje się na utrzymanie obecnych przepisów, sytuacja dla pracodawców pozostanie stabilna. Oznacza to:

• możliwość kontynuowania dotychczasowych strategii rekrutacyjnych bez konieczności dostosowywania się do nowych regulacji,
• przewidywalność procesów rekrutacyjnych i mniejsze ryzyko administracyjne,
• zachowanie konkurencyjności Polski jako rynku pracy dla zagranicznych pracowników.

Ułatwienia w zatrudnianiu

Jeśli wybrany kandydat zdecyduje się na liberalizację przepisów, przedsiębiorcy mogą zyskać szereg korzyści, w tym:

• skrócenie czasu oczekiwania na pozwolenia na pracę,
• uproszczenie procedur legalizacyjnych, co zmniejszy koszty i zwiększy dostępność siły roboczej,
• możliwość zatrudniania większej liczby pracowników spoza UE, co poprawi płynność operacyjną firm i zwiększy ich konkurencyjność,
• zmniejszenie barier biurokratycznych, co ułatwi rozwój sektora MSP (małych i średnich przedsiębiorstw), które często zmagają się z niedoborem pracowników.

Co mogą zrobić pracodawcy?

Aby przygotować się na ewentualne zmiany, pracodawcy powinni:

• Śledzić propozycje kandydatów i analizować ich potencjalny wpływ na politykę migracyjną.
• Dywersyfikować źródła rekrutacji poprzez nawiązywanie współpracy z agencjami pracy i rekrutację pracowników z różnych regionów świata.
• Monitorować regulacje prawne oraz dostosowywać strategie HR do zmieniających się przepisów.
• Inwestować w automatyzację i szkolenia, aby uniezależnić się od zmiennych trendów migracyjnych.
• Rozważyć lobbing w organizacjach branżowych, które mogą wpłynąć na decyzje ustawodawcze w zakresie polityki migracyjnej.

Wybory prezydenckie 2025 mogą wprowadzić istotne zmiany w polityce migracyjnej, które wpłyną na rynek pracy i strategie zatrudnienia w Polsce. Pracodawcy powinni już teraz analizować programy kandydatów i przygotować się na różne scenariusze. Niezależnie od wyniku wyborów, kluczowe będzie elastyczne podejście, śledzenie trendów oraz współpraca z ekspertami, aby zminimalizować potencjalne ryzyka i wykorzystać nadchodzące zmiany na swoją korzyść.

Czy Polska będzie musiała zmierzyć się z kryzysem kadrowym, czy może czeka nas nowa era otwartości na globalny rynek pracy? Odpowiedź poznamy po 18 maja 2025 roku.